Stypendium socjalne

Informacje ogólne

Student może ubiegać się o stypendium socjalne, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach stypendium socjalne w zwiększonej wysokości.

Stypendium socjalne ma prawo otrzymywać student znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej, którego miesięczny dochód netto na osobę w rodzinie nie przekracza ustawowego progu dochodowego. W roku akad. 2024/2025 próg ten wynosi 1570,5 zł netto miesięcznie.

Za podstawę do obliczenia dochodu przyjmuje się dochód rodziny studenta oraz studenta osiągnięty w 2023 roku.

Student może otrzymywać równocześnie stypendium socjalne, stypendium rektora, stypendium dla osób niepełnosprawnych lub zapomogę, o ile spełnia kryteria przewidziane dla każdego ze świadczeń, z tym że łączna miesięczna kwota stypendium socjalnego oraz stypendium rektora otrzymanych przez studenta nie może przekroczyć kwoty 3 560,60 zł.

Student, który kształci się jednocześnie na kilku kierunkach studiów, może otrzymać świadczenie danego rodzaju (np. stypendium socjalne), tylko na jednym, wskazanym przez niego kierunku studiów. Student może otrzymać dane świadczenie (np. stypendium socjalne) na jednym kierunku, a inne świadczenie (np. stypendium rektora) na drugim kierunku, w tym także w innej uczelni.

Okres przysługiwania świadczenia

Świadczenia przysługują na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia i jednolitych studiach magisterskich, przez łączny okres 12 semestrów, bez względu na ich pobieranie przez studenta.

W ramach tego okresu świadczenia przysługują na studiach:

1. pierwszego stopnia – nie dłużej niż przez 9 semestrów;
2. drugiego stopnia – nie dłużej niż przez 7 semestrów.

W przypadku, gdy student podjął jednolite studia magisterskie, których czas trwania określony w przepisach prawa wynosi 11 albo 12 semestrów (np. na kierunkach medycznych), łączny okres, przez który przysługują świadczenia, jest dłuższy o 2 semestry, tj. wynosi łącznie
14 semestrów.

Okres 12 semestrów (lub 14 semestrów w przypadku jednolitych studiów magisterskich trwających 11 albo 12 semestrów), w trakcie których studentowi przysługują świadczenia rozpoczyna się w momencie podjęcia studiów i nabycia praw studenta po raz pierwszy
(na pierwszym kierunku studiów). Do okresu przysługiwania świadczeń wlicza się wszystkie rozpoczęte przez studenta semestry na studiach, w tym także semestry przypadające w okresie korzystania z urlopów od zajęć. Wyjątek stanowią semestry na kolejnych studiach pierwszego stopnia rozpoczętych lub kontynuowanych po uzyskaniu pierwszego tytułu zawodowego licencjata, inżyniera albo równorzędnego (kolejne studia pierwszego stopnia nie są wliczane do okresu przysługiwania świadczeń). W przypadku kształcenia się na kilku kierunkach studiów semestry odbywane równocześnie traktuje się jako jeden semestr.

Prawo do świadczeń nie przysługuje studentowi posiadającemu tytuł zawodowy:

• • magistra, magistra inżyniera albo równorzędny,

• • licencjata, inżyniera albo równorzędny, jeżeli ponownie podejmuje studia pierwszego stopnia.

Od powyższych zasad został ustanowiony wyjątek dotyczący prawa do stypendium dla osób niepełnosprawnych. W przypadku gdy niepełnosprawność powstała w trakcie studiów lub po uzyskaniu tytułu zawodowego, student może otrzymać stypendium dla osób niepełnosprawnych na kolejnych kierunkach studiów przez dodatkowy łączny okres 12 semestrów. Przy ocenie prawa do stypendium dla osób niepełnosprawnych na kolejnych studiach (pierwszego i drugiego stopnia lub jednolitych studiach magisterskich) istotny jest moment powstania niepełnosprawności, a nie data wydania orzeczenia potwierdzającego powyższy fakt. Datę lub okres powstania niepełnosprawności określa się na podstawie treści ww. orzeczenia.

Przepisy dotyczące okresu przysługiwania świadczeń stosuje się odpowiednio do studentów, którzy kształcili się lub uzyskali tytuły zawodowe za granicą.

Stypendium socjalne w zwiększonej wysokości

Informacje ogólne

W szczególnie uzasadnionych przypadkach student może otrzymać stypendium socjalne w zwiększonej wysokości. Aby uzyskać stypendium socjalne w zwiększonej wysokości, student musi spełniać kryteria do uzyskania stypendium socjalnego, gdyż nie jest to odrębne stypendium.

Za szczególnie uzasadnione przypadki uznaje się w szczególności:

• • sieroctwo całkowite lub półsieroctwo;

• • ciężką lub przewlekła chorobę studenta, rodzica lub rodzeństwa;

zamieszkanie przez studenta studiów stacjonarnych w domu studenckim lub obiekcie innym niż dom studencki, jeśli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwia lub w znacznym stopniu utrudnia studiowanie, z wyłączeniem studentów mieszkających na terenie miasta Przemyśla.

Stypendium socjalne w zwiększonej wysokości może być przyznane studentowi tylko
z jednego tytułu.

Skład rodziny studenta

Zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, przy ustalaniu wysokości dochodu uprawniającego studenta do ubiegania się o stypendium socjalne uwzględnia się dochody osiągane przez:

• • studenta;

• • małżonka studenta;

• • rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych studenta;

• • będące na utrzymaniu ww. osób dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek.

Ubieganie się o stypendium socjalne bez dochodów rodziców i rodzeństwa

Student, który nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych, może ubiegać się o stypendium socjalne bez wykazywania dochodów osiąganych przez te osoby oraz będące na ich utrzymaniu dzieci, jeżeli spełnia jeden z następujących warunków:

• • ukończył 26 rok życia;

• • pozostaje w związku małżeńskim;

• • ma na utrzymaniu dzieci;

• • osiągnął pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej;

• • posiada stałe źródło dochodów i jego przeciętny miesięczny dochód w poprzednim roku podatkowym oraz w roku bieżącym w miesiącach poprzedzających miesiąc złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 3, jest wyższy lub równy 1,15 sumy kwot określonych w art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

Wnioski

Wniosek o przyznanie stypendium socjalnego składa się w Biuro Obsługi Studenta (BOS) wraz z  następującymi dokumentami potwierdzającymi sytuację materialną:

• • zaświadczenia z urzędu skarbowego członków rodziny studenta i studenta o dochodzie podlegającym opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e i 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 200 z późn. zm.) osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki, w którym jest ustalone prawo do stypendium socjalnego wraz z informacją o kwotach otrzymanych na podstawie art. 27f ust. 8-10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tj. kwota zwrotu niewykorzystanej ulgi na dzieci wypłacona przez Urząd Skarbowy;

• • w przypadku studenta cudzoziemca dokument potwierdzający dane o osiągniętym dochodzie z właściwego organu państwa, którego obywatelem jest student,

• • oświadczenia członków rodziny studenta i studenta rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne zawierające informację o dochodzie osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki, w którym jest ustalone prawo do stypendium socjalnego; wzór oświadczenia jest określony w załączniku nr 3 do wniosku o przyznanie świadczeń pomocy materialnej. W przypadku złożenia oświadczenia przez studenta lub członka rodziny studenta, w którym stwierdza, że rozliczał się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne należy złożyć zaświadczenie z urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny studenta rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje o: roku podatkowym, którego zaświadczenie dotyczy, danych podatnika (imię, nazwisko, PESEL), formie opłacanego podatku,  wysokości przychodu i stawce podatku (w przypadku opłacania podatku w formie ryczałtu), wysokość zapłaconego podatku (w przypadku opłacania podatku w formie karty podatkowej);

• • oświadczenia członków rodziny studenta i studenta o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki, w którym jest ustalone prawo do stypendium socjalnego; wzór oświadczenia jest określony w załączniku nr 2 do wniosku o przyznanie świadczeń pomocy materialnej,

• • zaświadczenia członków rodziny studenta i studenta zawierające informację o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki. Zaświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne jest wymagane od członków rodziny studenta, którzy w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki, w którym jest ustalone prawo do stypendium socjalnego osiągali dochody wykazane w zaświadczeniu z urzędu skarbowego podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c, 30e i30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;

• • studenci cudzoziemcy mogą, w odniesieniu do zaświadczenia z lit. e, przedstawić zaświadczenie wydanie przez pracodawcę lub świadczeniodawcę z każdego źródła dochodu.

Inne dokumenty i oświadczenia, w tym w szczególności: 

• • zaświadczenia właściwego organu gminy lub nakaz płatniczy o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym, poprzedzającym rok akademicki, w którym jest ustalone prawo do stypendium socjalnego;

• • umowę dzierżawy – w przypadku oddania części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny studenta lub studenta gospodarstwa rolnego, w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej;

• • dokument potwierdzający wysokość czynszu dzierżawnego;

• • umowę zawartą w formie aktu notarialnego, w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną;

• • odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądowego zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub spoza rodziny, lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem lub innego tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną;

• • przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani orzeczeniem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem lub innym tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny,

• • w przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w wyroku sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem zatwierdzonej przez sąd:
    • • zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów lub informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą,
    • • decyzja Funduszu Alimentacyjnego o przyznaniu świadczeń z Funduszu i ich wysokości miesięcznej,

• • odpis prawomocnego orzeczenia sądu oddalającego powództwo o roszczenia alimentacyjne;

• • orzeczenie sądu zobowiązujące jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka;

• • odpis zupełny aktu urodzenia, w przypadku gdy ojciec jest nieznany;

• • odpis prawomocnego wyroku sądu rodzinnego stwierdzającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjno-opiekuńczego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka;

• • odpis prawomocnego wyroku sądu rodzinnego orzekającego rozwód lub separację albo akt zgonu małżonka w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko;

• • dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu przez studenta lub członka rodziny studenta;

• • dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez studenta lub członka rodziny studenta oraz liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany – w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki;

• • orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności studenta lub członków rodziny studenta powyżej 18 roku życia, o ile nie uczą się i pozostają na utrzymaniu studenta lub rodziny studenta;

• • zaświadczenie pracodawcy o terminie urlopu wychowawczego członka rodziny studenta i okresie na jaki został on udzielony oraz o okresach zatrudnienia;

• • zaświadczenie o uczęszczaniu do szkoły lub szkoły wyższej rodzeństwa lub dzieci wnioskodawcy do 26 roku życia, jeżeli są zaliczani do członków rodziny;

• • odpis skrócony aktu urodzenia rodzeństwa lub dzieci studenta do 18. roku życia;

• • zaświadczenie o wysokości dochodów członka rodziny studenta lub studenta w przypadku, jeśli osiągał on dochody poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w roku kalendarzowym, z którego ustala się dochód;

• • dokumenty potwierdzające stałe źródło dochodów, w tym: okres uzyskiwania dochodu, źródło dochodu, wysokość osiągniętego dochodu w poszczególnych latach podatkowych;

• • decyzja lub zaświadczenie z właściwego ośrodka pomocy społecznej o wysokości i okresie pobierania świadczenia rodzicielskiego;

• • decyzja lub zaświadczenie z właściwego organu o wysokości i okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników;

• • inne poświadczające sytuację materialną studenta składającego wniosek.

Zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej – zmiana od 1 stycznia 2022 roku

Student, którego miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego uprawniającego do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej 
(od 1 stycznia 2022 r. – 600 zł netto), dołącza do wniosku o przyznanie stypendium socjalnego zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej o sytuacji dochodowej i majątkowej swojej
i rodziny. Niedołączenie takiego zaświadczenia skutkuje odmową przyznania stypendium socjalnego.

Ośrodek pomocy społecznej wydaje to zaświadczenie na wniosek studenta na podstawie aktualnych lub ostatnich posiadanych informacji o beneficjentach pomocy społecznej (rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się tylko w przypadkach wskazanych w ustawie o pomocy społecznej).

W przypadku gdy organ ten nie ma dostępu do informacji o sytuacji dochodowej i majątkowej studenta i jego rodziny, np. z powodu nieubiegania się rodziny o świadczenia z pomocy społecznej, nie może wydać studentowi zaświadczenia o treści określonej w art. 88 ust. 4 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. W przypadku, gdy ośrodek pomocy społecznej odmówi studentowi wydania zaświadczenia albo wyda zaświadczenie zawierające informację, że rodzina nie ubiegała się lub nie korzysta z pomocy społecznej, zastosowanie znajdzie art. 88 ust. 5 ww. ustawy, zgodnie z którym studentowi może być przyznane stypendium socjalne, jeżeli wykaże on, że przyczyny niedołączenia do wniosku o przyznanie stypendium socjalnego zaświadczenia o sytuacji dochodowej i majątkowej studenta i jego rodziny były uzasadnione oraz udokumentuje źródła utrzymania rodziny w sytuacji braku lub bardzo niskich dochodów wykazanych we wniosku o przyznanie stypendium socjalnego.

Terminy

Termin składania wniosków o przyznanie stypendium socjalnego na semestr:

• • zimowy – upływa 8 października danego roku;

• • letni – upływa 25 lutego danego roku.

Złożenie wniosku po upływie terminów skutkuje opóźnieniem wypłaty stypendium bez prawa do odsetek za opóźnienie.

Świadczenia przysługują od miesiąca złożenia kompletnego wniosku.

Stypendium socjalne przyznawane jest na semestr – w semestrze zimowym na okres 5 miesięcy, w semestrze letnim na okres 4 miesięcy.